Podstawowe przepisy regulujące status rodzin zastępczych ujęte zostały w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

Organizowanie opieki w rodzinach zastępczych zgodnie z ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej należy do zadań własnych powiatu. Zadania w/w ustawy w powiatach wykonują jednostki organizacyjne powiatu – powiatowe centra pomocy rodzinie.

Zgodnie z ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej formami rodzinnej pieczy zastępczej są:

1. Rodziny zastępcze:
   a) spokrewnione (tworzone przez wstępnych lub rodzeństwo dziecka),
   b) niezawodowe (tworzone przez osoby niebędące wstępnymi lub rodzeństwem dziecka),
   c) zawodowe, w tym zawodowe pełniące funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowe specjalistyczne,
   
2. Rodzinne domy dziecka.

Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej następuje w drodze postanowienia sądowego i związane jest z ograniczeniem, pozbawieniem bądź zawieszeniem przysługującej władzy rodzicielskiej rodzicom biologicznym.

Objęcie dziecka jedną z form pieczy zastępczej następuje na okres nie dłuższy niż do osiągnięcia pełnoletności. Osoba, która osiągnęła pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, może przebywać w dotychczasowej rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo placówce opiekuńczo-wychowawczej, za zgodą odpowiednio rodziny zastępczej, prowadzącego rodzinny dom dziecka albo dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25 roku życia, jeżeli uczy się w szkole, w uczelni lub u pracodawcy lub legitymuje się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności i pobiera naukę: w szkole, w uczelni, na kursach, jeśli ich ukończenie jest zgodne z indywidualnym, programem usamodzielnienia, u pracodawcy w celu przygotowania zawodowego.

Rodzina zastępcza zapewnia opiekę i wychowanie dziecku pozbawionemu całkowicie lub częściowo opieki rodzicielskiej. Rodzina zastępcza może być również ustanowiona dla dziecka niedostosowanego społecznie. Rodzina zastępcza w wypełnianiu swoich funkcji kieruje się dobrem przyjętego dziecka i poszanowaniem jego praw.

Rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka od dnia 01.06.2023 r. zgodnie z Obwieszczeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie wysokości kwot świadczeń przysługujących rodzinie zastępczej i prowadzącemu rodzinny dom dziecka oraz wysokości pomocy dla osoby usamodzielnianej z dnia 27 marca 2023 r. oraz dnia 18 kwietnia 2023 r. przysługuje świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dziecka w wysokości:

• nie mniej niż 899,00 zł miesięcznie – dla dziecka umieszczonego w spokrewnionej rodzinie zastępczej (od 01.06.2024 r – 1 002,00 zł),
• nie mniej niż 1 361,00 zł miesięcznie – dla dziecka umieszczonego w niezawodowej lub zawodowej rodzinie zastępczej oraz rodzinnym domu dziecka (od 01.06.2024 r – 1 517,00 zł).

Rodzinie zastępczej lub prowadzącemu rodzinny dom dziecka na dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności przysługuje dodatek nie niższy niż kwota 274,00 zł miesięcznie na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania tego dziecka (od 01.06.2024 r – 306,00 zł).

Rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka starosta może przyznać:

• dofinansowanie do wypoczynku poza miejscem zamieszkania dziecka,
• jednorazowe świadczenie na pokrycie kosztów związanych z potrzebami przyjmowanego dziecka;
• świadczenie na pokrycie kosztów związanych z wystąpieniem zdarzeń losowych lub innych zdarzeń mających wpływ na jakość sprawowanej opieki – jednorazowo lub okresowo.

Dodatkowo rodzina zastępcza niezawodowa i zawodowa może otrzymać środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego w wysokości odpowiadającej wydatkom ponoszonym przez Zleceniobiorcę na czynsz, opłaty z tytułu najmu, opłaty za energię elektryczną i cieplną, wodę, gaz, odbiór nieczystości stałych i płynnych, dźwig osobowy, antenę zbiorczą, abonament telewizyjny i radiowy, usługi telekomunikacyjne oraz związanym z kosztami eksploatacji, obliczonym przez podzielenie łącznej kwoty tych kosztów przez liczbę osób zamieszkujących w domu jednorodzinnym i pomnożenie przez liczbę dzieci i osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, umieszczonych w rodzinnym domu dziecka wraz z prowadzącym rodzinny dom dziecka.

Rodzina zastępcza zawodowa oraz prowadzący rodzinny dom dziecka mają prawo do czasowego niesprawowania opieki nad dzieckiem w związku z wypoczynkiem w wymiarze 30 dni kalendarzowych w okresie 12 miesięcy.

Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lipnie poszukuje kandydatów na rodziny zastępcze.

Bliższe informacje można uzyskać pod nr tel. (54) 306-61-03